Stephan, Hans Adam en Jan Ulrich Wielhouwer
Stephan Wellauer (Walleumer) is op 18 februari 1642 geboren in noordoost Zwitserland in het plaatsje Wetzikon, dat valt in de gemeenschap van Lommis (zie ook geschiedenis / woonplaatsen) in het district Münchwillen en het kanton Thurgau. Hij trouwde op 6 augustus 1671 met Barbel Fuchs. Zij is geboren in 1649. Haar vader heette Conrad.
Klik hier voor een afbeelding van de huwelijksakte van Stephan en Barbel
In het huwelijksregister staat als naam Stephan Walleumer, lijkt het. Soms wordt hij ook Stephan Wellankers genoemd. Stephan en Barbel kregen op 1 mei 1674 zoon Hans Adam. Stephan overleed op 20 mei 1718. Barbel op 17 februari 1730.
Klik hier voor een afbeelding van de overlijdensakte van Stephan
Klik hier voor een afbeelding van de overlijdensakte van Barbel
Hans Adam Wellauer trouwde met Anna Hugentobler (geboren in 1687). Zij kregen op 4 december 1712 in Wetzikon zoon Jan Ulrich Wielhouwer. Later werd Conrad (Coenraath; 29-05-1720) geboren.
Klik hier voor de akte van het gezin Wellauer of bekijk de vertaling
Ook de naam van Jan Ulrich werd op verschillende manieren gespeld: In de eerste Nederlandse archieven Hans Ulrig Willauir, later Jan Willauer, Jan Wellauer, Johannes Wielhouwer en Jan Wielhouwer. Jan Ulrich is twee keer getrouwd. Zijn eerste vrouw was Maria Schup. Met haar trouwde hij voor 1749. Zij kregen ten minste 5 kinderen.
Voor zover beschikbaar zijn de aktes opgenomen.
- Magdalena (Helena)
- Johannes Johannes (vroeg overleden)
Klik hier voor een afbeelding van de doopakte van Johannes Johannes Wielhouwer
- Jacobus (voorvader van Willem van Dam)
Klik hier voor een afbeelding van de doopakte van Jacobus Wielhouwer
- Johannes Jan
Klik hier voor een afbeelding van de doopakte van Johannes Jan Wielhouwer
- Maria
Klik hier voor een afbeelding van de doopakte van Maria Wielhouwer
Rond, of wellicht tijdens, de geboorte van Maria, in april 1757, overleed Maria Schup. Op 29 juli 1758 hertrouwde Jan Ulrich met Janna Bakkers. In de doopaktes is te zien wie de belangrijkste personen in het leven van Jan Ulrich waren. Bij de doop van Johannes in 1749 was Johannes Keller peetvader. Hij was een collega-gerechtsdienaar (zie hieronder). Johanna van Overbeek was de peetmoeder. Bij de doop van de tweede Johannes was Jurjen Veer peetvader en Madalena Wielhouwer peetmoeder. Bij de doop in 1752 van Jacobus was Jan Roest peetvader. In 1755, bij de doop van Maria, waren Coenraath Wielhouwer en Helena Wielhouwer (de oudere zus van de dopeling) peetvader en peetmoeder.
Het oudste tot dusver (juli 2006) gevonden document dateert uit 12 januari 1742 in het “Resolutieboek van Wouw” (vertaald door Johan Karels). Daarin wordt Jan Ulrich benoemd tot “gerechtsdienaar” (veldwachter) in het dorp Wouw in Noord-Brabant (nu onderdeel van Roosendaal). Hij is de opvolger van Rudolf Wijstant. Als veldwachter duikt hij de decennia erna veelvuldig in de stukken op. Zo blijkt hij op 24 augustus 1750 en en 13 december 1752 een nieuw uniform nodig te hebben. In een doopakte uit 1757 wordt hij “vorster” (een soort boswachter) genoemd voor de regio Moerstaten. Een vorster werd benoemd door een publiek lichaam om bossen, velden, gemeentelijke gronden in de gaten te houden, misbruik vast te stellen en te rapporteren en om orde te houden. Hij was in die functie ook deurwaarder.
Tussen 1751 en 1758 was Jan Ulrich betrokken bij een aantal meningsverschillen inzake zijn werk. Daarbij waren onder meer betrokken de politiecommissaris, Stuerman, burgermeester A. de Groot en zijn collega Jan (of Andries) Banthauser. Op 25 mei 1751 werd Jan Ulrich ontslagen en vervangen door Banthauser. In oktober 1751 werd commissaris Stuerman verplicht (door wie is niet duidelijk) om een goede reden voor het ontslag te geven. Waarschijnlijk was hij daartoe niet in staat, want kort daarna was Jan Ulrich weer in actieve dienst, nu niet als gerechtsdienaar maar als vorster. Op 30 december werd hij echter opnieuw ontslagen en opnieuw kwam Banthauser in zijn plaats.
Deze geschiedenis herhaalde zich, inclusief gerechtelijk uitspraken, in de periode 1752-1756 meermalen. Uiteindelijk, op 10 maart 1758 werd bevolen dat Jan Ulrich benoemd zou worden tot nachtwaker voor een jaarsalaris van 95,= gulden, met elke twee jaar een nieuw uniform. Jan Ulrich Wielhouwer is op 12 november 1766 overleden. Op dat moment had hij twee minderjarige kinderen (dus Maria is waarschijnlijk jong overleden), namelijk Jacobus en Jan. Gerechtsdienaar Jan van Soelen werd daarom als voogd aangesteld. In het Testament van Jan Ulrich Wielhouwer is meer hierover te lezen. Tevens is daarin een indrukwekkende inventarislijst te zien.
Met bijdragen van: Peter W. Wielhouwer, Van Agteren